KHUYẾN CÁO PHÒNG CHỐNG KIẾN BA KHOANG

          Kiến ba khoang (hay kiến khoang) là loài côn trùng có thân mình thon dài, hai màu đỏ và đen tạo thành các khoang đen - vàng cam xen kẽ. Kiến ba khoang còn có rất nhiều tên gọi khác nhau như kiến lác, kiến gạo, kiến nhốt, cằm cặp, kiến cong đít.

          a. Kiến ba khoang thường sống ở đâu?

          Kiến ba khoang thường sống ở các ruộng lúa, cỏ mục, vườn cây, bãi rác thải, công trình đang xây dựng... Chúng xuất hiện nhiều vào đầu mùa mưa và ưa thích ánh sáng đèn ban đêm. Sau những cơn mưa, nước ngập chúng không còn nơi cư trú, nên bay vào trong nhà theo ánh đèn, đậu vào quần áo, khăn mặt, giường chiếu, chăn màn. Kiến ba khoang thường tiết ra chất dịch có thể làm tổn thương da người nếu tiếp xúc với dịch này.

          b. Biểu hiện lâm sàng:

          - Tổn thương cơ bản có dạng dát đỏ, thành đám,  thành vệt, theo chiều tay quệt, nền hơi cộm, trên có mụn nước hoặc mụn mủ nhỏ li ti ở giữa, có vùng hơi lõm màu vàng nâu, hình tròn hoặc bầu dục.

          - Viêm da thường xuất hiện ở vùng hở trên cơ thể như: mặt, cổ, ngực, gáy, vai, tay.

          - Thương tổn tiếp tục xuất hiện dù không còn sự hiện diện của kiến ba khoang nếu trẻ ngứa gãi quệt ra vùng da lành, đặc biệt là các vùng nếp gấp.

          - Bệnh nhân có cảm giác rát bỏng tại chỗ, thương tổn trên diện rộng có thể sốt nhẹ, nổi hạch lân cận.

          c.Tiến triển của bệnh sau khi bị kiến cắn:

          - Sau khi bị kiến ba khoang cắn, người bệnh cảm giác râm ran.

          - 6-8 giờ sau xuất hiện ban đỏ, dát đỏ.

          - 12-24 giờ tiếp theo xuất hiện thương tổn điển hình.

          - Sau 3 ngày thương tổn bắt đầu đỡ rát bỏng, bong vảy.

          - Sau 5-7 ngày vảy bong hết nhưng để lại dát thâm lâu mất.

          d. Phân biệt vết phỏng do kiến ba khoang cắn

          Viêm da tiếp xúc do côn trùng có thể bị nhầm với một số bệnh ngoài da, đặc biệt rất giống bệnh Zona. Bệnh Zona thường gặp ở những người từng bị thủy đậu, với các dấu hiệu báo trước như đau nhức dọc theo dây thần kinh ở nửa người, nơi vùng da chuẩn bị nổi thương tổn. Tổn thương cơ bản là các mụn nước lõm ở giữa, mọc thành chùm ở một bên cơ thể.

          e. Biện pháp xử trí:

          Nếu phát hiện được bị kiến ba khoang đốt, cần hành động ngay:

          - Loại bỏ chúng ra, không dùng tay trần để bắt, miết, giết.

          - Rửa vùng tiếp xúc bằng nước sạch và xà phòng, sau đó dùng thuốc sát trùng nhẹ và đến gặp bác sỹ để chữa trị.

          Khi thương tổn đã phỏng rộp, tùy vào mức độ tổn thương mà bác sĩ chỉ định thuốc phù hợp. Trường hợp nhẹ chỉ cần sát trùng, bệnh tự giới hạn. Nếu tình trạng trung bình và nặng thì phải bôi thuốc dịu da, corticosteroid bôi, uống kháng histamin, uống kháng sinh khi có dấu hiệu bội nhiễm .

          g. Cách phòng để không bị kiến ba khoang đốt:

          - Đề phòng côn trùng bay vào nhà bằng cách hạn chế mở cửa nhiều, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng...

          - Tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng.

          - Không dùng tay trần để bắt, giết, miết kiến ba khoang.

          - Rủ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng.

          - Khi bắt đầu thấy rát ở một vùng da có thể rửa vùng đó bằng nước muối loãng, xà phòng...